Greets genealogie

Jacobus Albertus UILKENS, gedoopt Wierum 03-05-1772, overleden Warfhuizen 30-05-1825, zoon van Christoffer UILKENS en Wildina STENHUIS.

Jacobus was predikant in Lellens (1796) en Eenrum (1799), schoolopziener en in 1815 de eerste hoogleraar landhuishoudkundige aan de Rijkshogeschool in Groningen.
Naast zijn ambt oefende hij het boerenbedrijf uit en maakte daarin naam. Op dat terrein experimenteerde hij met nieuwe landbouwtechnieken en kreeg al snel landelijke bekendheid en erkenning als landhuishoudkundige. Bij de landelijke oprichting van leerstoelen Landhuishoudkunde in 1815 mocht hij die leerstoel bekleden aan de Groninger Akademie. In 1821 bedankte hij voor het hoogleraarsambt te Leiden, waar men hem graag had gezien om zijn grote deskundigheid.

Samen met zijn schoonvader Marten Aedsges Teenstra richtte hij op 1 juli 1800 het Nutsdepartement De Marne op, een afdeling van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen. Jacobus was overtuigd van het nationale belang van de landbouw voor de welvaart. Vanuit zijn pastorie (toen hij nog predikant was) en vanuit het Nutsdepartement probeerde hij de nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen op landbouwgebied te promoten onder de boeren van het Westerkwartier.

Jacobus overlijdt in zijn vishuisje “Veel bij Weinig” in Warfhuizen en werd begraven in Der Aa-kerk in Groningen.

Hij is getrouwd Bellingeweer en Ranum 28-10-1795 (geregistreerd Groningen 03-10-1795) met Gezina HAVINGA, gedoopt Zweeloo 10-09-1773, overleden Eenrum 28-08-1812, dochter van Johannes HAVINGA (predikant) en Judith TIDEMAN.

Uit dit huwelijk:

1. 1. Julia Johanna UILKENS, geboren 06-11-1796, gedoopt Lellens 13-11-1796, overleden Leens 25-07-1823.
      Zij is getrouwd Eenrum 21-03-1816 met Klaas Cornelius STUIVINGA, geboren Middelstum 28-04-1793, overleden Wehe 17-11-1847, zoon van Kornelis Klaassens STUIVINGA (koorn-molenaar) en Grietje Berends WIERSUM (koornmolenaarsche).
      Klaas hertrouwt Leens 30-04-1827 met Korneliske Pieters ABBRING, broodbakkersche, geboren Zuurdijk 24-09-1806, gedoopt Zuurdijk 05-10-1806, overleden Warfhuizen 13-11-1870, dochter van Pieter Jeltes ABBRING en Hilje Jacobs VONK. Kornelis was molenaar in Eenrum en later van de molen “De Hoop” in Leens.
   2. Sophia Christophora Wildina UILKENS, geboren 08-04-1799, gedoopt Eenrum 02-05-1799.
      Op de doopakte staat vermeld: “kind overleden augustus 1803”.
   3. Sophia Christophora Wildina UILKENS, geboren 24-11-1801, gedoopt Eenrum 13-12-1801, overleden Lellens 29-09-1823.
      Zij is getrouwd Groningen 12-12-1822 met Jodocus Henricus WARMOLTS, predikant, gedoopt Aduard 09-03-1800, overleden Wehe 23-09-1835, zoon van en Hendrikus Rudolph WARMOLTS (predikant) en Catharina OFFERHAUS.
      Jodocus hertrouwt Loppersum 10-11-1824 met Johanna Harmanna UILKENS, geboren 05-02-1803, gedoopt Loppersum 06-03-1803, overleden Ulrum 01-02-1885, dochter van Theodorus Frederikus UILKENS (predikant) en Catharina Arnoldina KONING.
   4. Christophorus Rudolphus UILKENS, geboren 16-02-1804, gedoopt Eenrum 04-03-1804, overleden Eenrum 05-04-1804.
      Op de doopakte werd vermeld: “kind overleden” (zie ook advertentie Groninger Courant).
   5. Naamloos kind, overleden Eenrum 01-08-1805.
      Op de overlijdensakte staat vermeld: “nalatende beide ouders en 2 zusters”.
   6. Theodora Frederika UILKENS, geboren 15-12-1806, gedoopt Eenrum 04-01-1807, overleden Eenrum 14-09-1807.
      Op de overlijdensakte staat vermeld: “nalatende beide ouders en 2 zusters”.
   7. Theodorus Fredericus UILKENS, geboren 21-08-1808, gedoopt Eenrum 25-09-1808, overleden en begraven Eenrum 06-12-1808.
      Op de overlijdensakte staat vermeld: “nalatende beide ouders”.
   8. Theodorus Fredericus UILKENS, geboren Eenrum 25-12-1812, overleden Eenrum 12-06-1891.
      Hij is getrouwd Smilde 27-11-1836 met Lavina DOORNBOS (ook Lawina Doorenbos), geboren Blesdijke (gem.Weststellingwerf) 21-10-1813, overleden Wehe 28-08-1884, dochter van Hieronijmus DOORNBOS en Hendrikje MANDEN.

Jacobus hertrouwt Eenrum 20-06-1813 Barbera Martens TEENSTRA, gedoopt Zuurdijk 08-02-1795, overleden Groningen 17-04-1817, dochter van Marten Aedges TEENSTRA en Anna Luies DIJKHUIS.

Uit dit huwelijk:

1. 1. Anna Louiza UILKENS, geboren Eenrum 04-03-1814, overleden Wehe 27-10-1833.
   2. Marten Aesdges UILKENS, geboren Eenrum 27-03-1816, overleden Groningen 17-04-1817.

Jacobus hertrouwt Leens 27-04-1818 met de zus van Barbera, Hilligje Martens TEENSTRA, gedoopt Zuurdijk 15-04-1798, overleden Groningen 03-06-1829, dochter van Marten Aedges TEENSTRA en Anna Luies DIJKHUIS.

Uit dit huwelijk:

1. 1. Beike Charlotte UILKENS, geboren Groningen 13-06-1819, overleden Groningen 08-03-1820.
   2. Beijke Charlotte UILKENS, geboren Groningen 21-03-1821, overleden Groningen 25-05-1848.
   3. Jan Pieter UILKENS, geboren Groningen 14-01-1824, overleden Groningen 22-03-1827.

Jacobus was tijdens zijn huwelijk met Gezina Havinga in 1795 kandidaat theoloog. Hij studeerde evenals zijn broer Theodorus Frederik (1769-1846) theologie op de hogeschool in Groningen. Deze studie combineerde hij met een studie in de natuurwetenschappen.
Jacobus promoveerde in 1795 en werd predikant in achtereenvolgens Lellens (1796) en in Eenrum (1799).
Zijn broer was in 1793 al predikant in Meedhuizen en werd dat in 1796 van Loppersum.
Drie van zijn kinderen heeft Jacobus naar zijn oudste broer genoemd.
Samen met de erudiete herenboer Marten Aedsges Teenstra uit het nabijgelegen Zuurdijk, richtte hij in 1800 het Nutsdepartement De Marne op, een afdeling van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen.
Ook deze mogelijkheid benutte hij om zijn nieuw verworven inzichten op het terrein van de landbouw te verbreiden.
In 1815 werd Jacobus hoogleraar in de landhuishoudkunde en technologie op de Groningse hogeschool.  Ook was Uilkens schoolopziener in de provincie Groningen.
Hij publiceerde met grote regelmaat op het terrein van de religie en de natuurwetenschappen en zag het als de taak van de landbouwer om de schepping te onderhouden.
In het arme en verpauperde Nederland van die tijd, zag hij de landbouw bij uitstek als het middel om de nationale welvaart te vergroten. Als verlichte volksopvoeder combineerde hij zijn predikantschap in Eenrum met het propageren van de nieuwe inzichten op het terrein van de landbouw vanuit zijn pastorie.
Naast diverse handboeken verzorgde hij van 1809 tot 1825 de jaarlijkse uitgave van de “Landbouw- en huishoudkundige almanak”.
Later zou er een verwijdering optreden tussen Uilkens en zijn schoonfamilie.
Zijn aangetrouwde neef en kleinzoon van Marten Aedsges Teenstra, Marten Douwes Teenstra, schreef in 1824 “Het kan verkeeren!” Dit was een fel protest tegen de beschuldiging door zijn hooggeleerde oom, dat de boeren de financiële problemen aan zichzelf te wijten hadden.

Uilkens ging in 1816, een jaar nadat hij tot hoogleraar was benoemd, in Groningen wonen.
Hij kocht een monumentaal pand aan de Ossenmarkt 5. Na zijn dood verkocht zijn weduwe het pand.
Op 30 mei 1825 overleed Jacobus in zijn vishuisje “Veel bij Weinig“, dat hij had gekocht in Warfhuizen. Hij werd begraven in de Der-Aa-kerk in Groningen, de kerk waar zijn moeder Wildina op 8 november 1744 was gedoopt.

Bron:

Er is enige informatie overgenomen van de site van Jan Lafeber.
Hier is nog meer te zien en te lezen over Jacobus Albert Uilkens.