Gezinskaart van Wigbold van Ewsum (1470-1528)

Wigbold van EWSUM, geboren ca. 1470, overleden Nienoord, Leek 1528, zoon van Onno EWESMA en Gela MANNINGA.

Wigbold van Ewsum

Hij was Heer van de borg Ewsum in Middelstum en schatrijk. In 1524 sticht Wigbold de borg Nienoord. Als erkentelijkheid voor zijn onderwerping verleent Karel van Gelre hem daarna het erfelijk grietmanschap over Vredewold. Nienoord wordt de basis voor de turfwinning rond Leek. Het opgang brengen van de vervening is een kostbare aangelegenheid die hem aan de rand van een bankroet brengt.

Wibold is getrouwd in 1502 met Beetke van RASQUERT (ook Beetke van Ewsum), geboren tussen 1480-1485, overleden Midwolde 14-05-1554, dochter van Azege AYLKEMA en Bywe in den HAM.

Als bruidsschat kreeg Beetke onder meer de Aylkemaheerd mee, haar ouderlijk huis bij Rasquert in Noord-Groningen.

Uit dit huwelijk:

  1. Anna van EWSUM, geboren 1510, overleden 1555. Erfvrouwe van Peize.
    Zij is getrouwd Winsum 07-02-1533 met Focko Hayo RIPPERDA, overleden 1560, geboren 1510, overleden 1560, zoon van Peter RIPPERDA en Johanna RENGERS SCHAFFER.
  2. Clara van EWSUM, overleden 1581.
    Zij is getrouwd 1550 met Frederik RIPPERDA van HINTEN, geboren ca. 1500 , overleden Boxbergen (Bursbergen) 02-06-1554, zoon van Omko RIPPERDA en Etta von OLDERSUM.
  3. Gela van EWSUM, geboren 1520, overleden 1570.
    Zij is getrouwd ca. 1539 met Aepko ONSTA, geboren ca. 1516, overleden Emden (Oostfriesland) 28-04-1564.
  4. Wigbold van EWSUM, geboren Nienoord Leek 1521, gesneuveld Oterdum 29-02-1584.
    Hij is getrouwd Nienoord Leek 11-09-1554 met Geertruida von WILLICH, geboren 1528, overleden 1570, dochter van Henrick von WILLICH en Anna van PALLAND.
  5. Christofer van EWSUM, geboren 1523, overleden Oostfriesland 09-04-1584.
    Hij is getrouwd 1551 met Margaretha von DORNUM, dochter van Ulrich von DORNUM en Hyma BENINGA von GRIMERSUM.
  6. Johan van EWSUM, geboren 1530, overleden 1570.
    Hij is getrouwd 1542 met Henrica CATER, overleden 1549.
    Johan hertrouwt 1550 met Anna van BURMANIA, geboren 1532, overleden 1597. Anna hertrouwt 1575 met Claes CATER, geboren 21-09-1548, overleden 21-09-1602, zoon van Claes CATER en Anna TAMMINGA. Claes is begraven in Huizinge op 26-09-1602.
  7. Onno van EWSUM, overleden Münster 1535, overleden vóór 1556.
    Hij is getrouwd met Magdalena SCHENK von TAUTENBERG.
  8. Hidde van EWSUM, overleden Dillingen (Dld) 1546 aan de pest.

Door het verzet van de stad Groningen slagen de Saksische hertogen er niet in Groningen en de Ommelanden te onderwerpen. Als de stad na het Oost-Friese intermezzo in 1518 Karel van Gelre als landsheer aanneemt, kiezen Wigbold en Beetke eieren voor hun geld en onderwerpen zij zich aan de Gelderse hertog. In verband hiermee verhuisden Wigbold en Beetke tijdelijk naar Hasselt bij Zwolle. Na hun terugkeer in 1520 kochten zij op grote schaal veenland in het Groninger Westerkwartier (Vredewold).

Beetke van Rasquert.
Beetke van Rasquert met op de achtergrond de verwoeste borg Ewsum. Ervoor staan twee premonstratenzer monniken. Linksboven het familiewapen met een rode en zwarte adelaar, drie rozen en een kruis dat bestaat uit een fabeldier en een zwaard. Het schilderij van Beetke is mogelijk gemaakt na de dood van haar man Wigbold van Ewsum in 1528 en toont een getormenteerde vrouw voor de ruïne van Ewsum. Het hondje op de voorgrond en de ring om de vinger van Beetke vormen een allegorie op haar huwelijkstrouw aan haar man.
(Wikipedia)

Na het overlijden van Wigbold neemt Beetke het heft in handen. In 1537 sterft haar vader hetgeen voor een flinke financiële impuls zorgt. Door een uitgekiend aankoopbeleid en met de nodige intimidatie weet zij de turfwinnerij tot een redelijk succes te maken. In het Westerkwartier stond ze bekend als zeer hardvochtig, gierig en hebzuchtig. Omdat zij als nagelaten weduwe en vrouwe van Nienoord het familiebezit nog flink wist uit te breiden, werd zij de machtigste van van de Ommelanden.
Zoon Johan kreeg, als oudste nog levende zoon,  na het overlijden van Beetke in 1554 de borg Ewsum in Middelstum en de havezathe Mensinge in Roden. Christofer kreeg de ouderlijke borg van Beetke in Rasquert en Wigbold kreeg Nienoord.

Ewsum