Gezinskaart van Hindrik Wessels Brons (1786-1869)

Hindrik Wessels BRONS, geboren 07-01-1786, gedoopt Wagenborgen 15-01-1786, overleden Wagenborgen 19-12-1869, zoon van Wessel Jurjens BRONS en Hilke Jans.

Hij was timmerman.

Hindrik is getrouwd Nieuwolda 07-06-1817 met Albertje Wolters TOORNMAN (ook Albertje Wolters en Albertje Wolters Toorman), geboren 13-09-1795, gedoopt Nieuwolda 28-09-1795, overleden Wagenborgen 26-03-1867, dochter van Wolter Stoffers TOORNMAN en Haike Edskes.

Uit dit huwelijk:

    1. Wessel Hindriks BRONS, geboren Wagenborgen 09-06-1818, overleden Scheemda 20-12-1916. Timmerman.
      Hij is getrouwd Scheemda 17-06-1848 met Elizabeth WOLTJER, dienstmeid, geboren Winschoten 27-07-1825, overleden Scheemda 17-03-1904, dochter van Haike Jans WOLTJER en Frouwke Derks STIJKEL.
    2. Haijko BRONS, geboren Wagenborgen 14-11-1819, overleden Westerlee (Scheemda) 04-12-1904. Timmerman.
      Hij is getrouwd Scheemda 10-05-1848 met Roelfijn WOLTJER, dienstmeid, geboren Winschoten 28-02-1824, overleden Westerlee 21-04-1876, dochter van Haike Jans WOLTJER en Frouwke Derks STIJKEL.
    3. Hilke BRONS, geboren Wagenborgen 03-03-1821, overleden Wagenborgen 25-10-1909. Dienstmeid.
      Zij is getrouwd Winschoten 19-05-1851 met Hindrik MEIJER, timmerman, geboren Winschoten 14-05-1811, gedoopt Winschoten 23-05-1811, overleden Wagenborgen 22-06-1896, zoon van Harmannus MEIJER en Geesien Wubbes SIEMS.
      Hindrik was eerder getrouwd Winschoten 13-02-1840 met Trijntje Scheltens HILKER, geboren Winschoten 07-01-1812, overleden Winschoten 22-08-1849, dochter van Roelf Conraads HILKER en Elsien Stoffers SCHREUDER.
    4. Wolterdina Hendriks BRONS, geboren Wagenborgen 19-05-1822, overleden Wagenborgen 21-07-1822
    5. Woldina BRONS, geboren Wagenborgen 21-06-1823, overleden Sappemeer 26-08-1857. Boerenmeid.
      Zij is getrouwd Scheemda 13-05-1854 met Hindrik Freerks KUNST KOSTER, timmerman, geboren Scheemda 10-05-1826, overleden Sappemeer 01-03-1902, zoon van Aaldrik Tonnis KOSTER (arbeider) en Trijntje Freerks KUNST (arbeidster).
      Hindrik hertrouwt Zuidbroek 27-11-1858 met Grietje Everts HILLENGA, geboren Schildwolde 09-11-1833, overleden Sappemeer 25-07-1916, dochter van Everts Geerts HILLENGA (schoenmaker) en Hilke Alberts STERENBERG.
    6. Jurjen BRONS, geboren Wagenborgen 20-06-1825, overleden Nieuwolda 04-07-1917. Timmerman.
      Hij is getrouwd Termunten 03-05-1855 met Jantje ten HAVE, geboren Wagenborgen 08-09-1833, overleden Wagenborgen 20-04-1882, dochter van Jannes Poppes ten HAVE (landbouwer) en Marieke Hindriks BULTHUIS.
    7. Wolter Hindriks BRONS, geboren Wagenborgen 13-05-1830, overleden Wagenborgen 30-04-1905.
    8. Jan Hindriks BRONS. geboren Wagenborgen 09-07-1831, overleden Wagenborgen 12-09-1874. Landbouwer.
    9. Trijntje BRONS, geboren Wagenborgen 11-05-1836, overleden Wagenborgen 19-05-1914.
  1.  
  1.  
  1.  
 
In 1873 besloten de vrijgezelle broers en zus Jan, Wolter en Trijntje Brons tot de oprichting van de Vereniging Tot Christelijke Liefdadigheid (TCL). Ze vonden dat het hun christelijke plicht was om de medemens te helpen. Negen jaar eerder werden ze geïnspireerd door Eliza Frans Malga, een zendeling uit Ermelo. Zijn preken waren veel vuriger dan die van hun eigen dominee. Vanaf 1873 vingen ze ‘verschopte medemensen’ op in hun ouderlijke boerderij in Wagenborgen.
In de jaren erna groeide de inrichting uit tot een enorm complex van paviljoenen voor opvang van psychiatrische patiënten. Vanaf 1960 heette de instelling, in plaats van TCL, Groot Bronswijk. In de verschillende gebouwen werden mensen gescheiden opgevangen. Zo waren er aparte vrouwen- en mannenhuizen en een ziekenbarak. Op de foto zien we paviljoen Bethesda, destijds ook wel het ‘idiotenhuis’ genoemd.
Op 24 oktober 1970 verwoestte een brand een van de paviljoenen, waarbij 16 patiënten omkwamen. In 1998 viel het doek voor Groot Bronswijk nadat diverse paviljoenen al waren afgebroken. Tegenwoordig staat alleen het hoofdgebouw nog in vervallen staat overeind en worden op het terrein ‘tiny houses’ gebouwd. 📸 M.A. Douma, Groninger Archieven