Gezinskaart van Douwe Martens Teenstra (1768-1823)

Douwe Martens TEENSTRA, geboren Anjum 07-03-1768, overleden Oldehove 19-06-1823, zoon van Marten Aedges TEENSTRA en Elizabeth Douwes BENTEMA.

Douwe Martens Teenstra
Douwe Martens Teenstra

Hij is getrouwd Oldehove 16-11-1794  Jantje Luies DIJKHUIS, gedoopt Vierhuizen 29-12-1765, overleden Ruigezand 01-12-1805, dochter van Luie Rennes DIJKHUIS en Hillechien TONKENS.

Uit dit huwelijk:

  1. Marten Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 27-09-1795, overleden Ulrum 29-10-1864. Landbouwer en schrijver.
    Hij is getrouwd Kloosterburen 17-09-1818 met Gezina Debora van der LEIJ, geboren 07-11-1791, gedoopt (als Gesijna Debora) Baflo & Raskwerd 20-11-1791, overleden Ulrum 19-05-1871, dochter van Theodorus Johannes van der LEIJ (predikant) en Geertruida TEBBENS.

Douwe  hertrouwt Oldehove 03-02-1808 met Riemke Willems SWART, van Oostermeer, overleden 18-09-1808 dochter van Willem Hyles SWART.

Oldehove, trouwakte Douwe en Riemke Swart
Oldehove,
trouwakte Douwe en Riemke Swart
  1. Riemkjen Willems TEENSTRA, geboren 12-09-1808, gedoopt Oostermeer (Eestrum) 30-10-1808 (doopheffer is grootvader Willem Hyles Swart).
    Riemkjen is te vroeg geboren en haar moeder is tijdens deze voortijdige bevalling overleden.
    Op verzoek van de grootouders werd Riemkjen aan hen toevertrouwd. Haar gezondheid bleef slecht en ze is op 16-jarige leeftijd “teer van gestel, tenger en bleek” in Oostermeer overleden op 18-04-1825.

Douwe hertrouwt Oldehove 07-08-1810 met Barber Hendriks SICCAMA, geboren Oudwoude 24-06-1792, gedoopt Oudwoude 22-07-1792, overleden Oldehove 01-05-1823, dochter van Hendrik Jans SICCAMA en Aedsge Aedges TEENSTRA.

Vriese Courant, 10 augustus 1810
Vriese Courant,
10 augustus 1810

Uit dit huwelijk:

    1. Hendrik Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 15-05-1811, overleden Grootegast 12-04-1891.
      Groninger Courant, 17 mei 1811
      Groninger Courant,
      17 mei 1811

      Hij is getrouwd Trientje de HAAN, geboren Opende 03-07-1817, overleden Grootegast 05-12-1897, dochter van Egbert Liekels de HAAN en Aafke Ruurds GJALTEMA.

    2. Cornelis Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 11-03-1813, overleden Groningen 13-02-1873. Verwer. Hij is getrouwd Groningen 09-05-1839 met Johanna Hinderika KOCH, geboren Groningen 24-08-1815, overleden Groningen 22-08-1884, dochter van Johannes Martinus KOCH (verwer) en Johanna Wilhelmina WEBER.
    3. Elizabeth Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 03-08-1815, overleden Oldehove 15-05-1817.
    4. Elizabeth Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 19-08-1817, overleden Bellingwolde 02-07-1845. Bakkersche. Zij is getrouwd Bellingwolde 30-04-1841 met Luppo KARS, gem.secretaris/ontvanger, gedoopt Bourtange 06-04-1800, overleden Bellingwolde 09-04-1885, zoon van Christiaan KARS (winkelier) en Engellina Luppes ter HORST. Luppo was weduwnaar van Johanna Jansen, overleden Bellingwolde 28-06-1840. Hij hertrouwt  Bellingwolde  11-06-1847  met Bina Sissingh. Bina was weduwe van Menso Tonkes (gemeenteraadslid), overleden Oudeschans 12-05-1841.  Elizabeth verkoopt in 1842 molen “de Fortuin”. waarvan ze eigenaresse was.
    5. Anthonij Douwes TEENSTRA, geboren Ruigezand 06-10-1819, overleden Oldehove 11-08-1821.
    6. Aeetske (Edzke) TEENSTRA, geboren Ruigezand 19-01-1823, overleden Westerhorn 03-05-1834.
In het midden Douwe Martens Teenstra en zijn derde echtgenote Barber Hendriks Siccama, linksboven Marten Douwes Teenstra met zijn echtgenote Gezina Debora v.d. Leij. De andere familieleden zijn (nog) onbekend. Dit schilderij is toegeschreven aan hun zoon Cornelis Douwes in 1834. (schilderijencollectie Rijksmuseum)

Douwe Martens Teenstra was de eerste die koolzaad en graangewassen op rijen zaaide en een rolblok uitvond, waarmee koolzaad op het land werd gedorst.

Douwe bouwde in 1798 de boerderij “Westersche Plaats” aan de Teenstraweg 9 op de hoek met de weg de Ruigezand.
Nu “Ruigezand” genoemd.

Inititialen Douwe Martens
Inititialen Douwe Martens
Boerderij Ruigezand, Teenstraweg 9. (foto gemaakt op 3-8-2014)
Boerderij Ruigezand,
Teenstraweg 9.
(foto gemaakt op 3-8-2014)

Toen hij er geld voor had, verrees uit het voorhuis in 1803 een dwarshuis.

De intitialen van Douwe Martens en zijn eerste vrouw Jantje Luies Dijkhuis op de voorgevel van het dwarshuis
De intitialen van Douwe Martens en zijn eerste vrouw Jantje Luies Dijkhuis op de voorgevel van het dwarshuis
Het dwarshuis van boerderij "Ruigezand" (foto gemaakt op 3-8-2014)
Het dwarshuis van boerderij “Ruigezand”
(foto gemaakt op 3-8-2014)

De zoon van Douwe en Jantje Luies Dijkhuis, Marten Douwes Teenstra (1795-1864), was niet alleen landbouwer, maar ook een schrijver.
Voor zijn kinderen maakte hij in 1837 aantekeningen. Hierin beschrijft hij het leven van zijn vader, zijn familieleden, buren, vrienden en bekenden.

Hieruit blijkt dat de Teenstra’s niet alleen een ondernemende en leergierige familie was, maar ook veel tegenslagen hebben meegemaakt.

Douwe overleefde drie vrouwen en hij verloor vier van zijn kinderen op jonge leeftijd.

In 1816 woonde bij de broer van Douwe, Aedsge Martens Teenstra, een “jongeling van 20 jaren met oogmerk van hem en zijne voogd om hier tot eene wetenschappelijke en geene werktuigelijker boer te worden opgeleid”.
Deze jongeling was Rembertus Eizo de Cock, een zoon van de zuster van de eerste vrouw van Douwe.
Rembertus, vrolijk en gezellig van aard, had een lang en tenger lichaam. Hij kreeg open tuberculose en na enige weken ziek op bed op het Ruigezand te hebben gelegen, werd hij naar Groningen gebracht voor betere geneeskundige hulp. Het enige jaren eerder opgerichte Academisch Ziekenhuis had maar enkele bedden, waar slechts arme patiënten werden verzorgd. De meer welgestelden werden thuis verpleegd.

Rembertus overleed in een huis van een particulier in de Zwanestraat op 07-12-1816, 21 jaar oud.
Inmiddels bleek dat hij Aesdge Martens Teenstra had besmet. Aesdge had veel bij het ziekbed van Rembertus gezeten om hem troost en gezelschap te bieden.
Aesdge overlijdt op 28-12-1818 en werd ten zuiden van de kerk in Oldehove begraven “even ten oosten van de kerkedeur”, waar ook Jantje Luies Dijkhuis, de eerste vrouw van Douwe was begraven.
De weduwe van Aedsge, Fokeltje Klaassens de Waard, hertrouwt Grijpskerk 05-06-1820 met Jan Freerks Boersema. Binnen een jaar overleed ook Fokeltje aan TBC op 14-05-1821 in Pieterzijl.
Een knecht van Aesdge overleed ook in 1821 aan tuberculose.
Douwe’s derde vrouw, Barber Hendriks Siccama, overleed 2 jaar later aan de ziekte op 01-05-1823.
Ook Douwe zelf was besmet en overleed zeven weken later, op 19-06-1823. Na zijn dood bleek hoeveel boeken voor de familie Teenstra betekenden.
Jacob van Lennep en zijn vriend van Hogendorp troffen, toen ze enkele dagen na Douwes overlijden diens boerderij bekeken, in huis een “oude boerin” aan die op de kinderen paste. Voor haar lagen Campers “Zielkunde” en de “Oden van Feith”.
Het bleek ook hoe ernstig Douwe’s financiële situatie was. De economische (graan)crisis van die tijd had hem financieel gebroken. De taxateurs berekenden dat tegenover een voordelige staat van ƒ 45.036,29 een schuld van ƒ130.163,36 stond.
De boerderij onder Usquert werd verkocht, maar bracht nog geen derde op van de prijs die Douwe ervoor had betaald. De executeurs besloten daarom de verkoop van de boerderijen in het Ruigezand uit te stellen en het bedrijf voor negen jaar te verhuren.

Groninger Courant, 24 juni 1823
Groninger Courant,
24 juni 1823